W Polsce pracodawcy zatrudniają swoich podwładnych do wykonywani zleconych zadań nie tylko na podstawie umowy o pracę – ta na pełen etat wciąż jest niesamowitym rarytasem. Zanim podejmie się jakąkolwiek pracę, dobrze jest zasięgnąć informacji na temat tego, jakie istnieją inne formy zatrudnia, jakie dają szanse, a jakie niosą ze sobą ograniczenia.
Dlaczego nie umowa o pracę?
Najczęstszym powodem, jaki podają pracodawcy zatrudnianym u siebie ludziom w związku z umową, są wysokie koszty, jakie muszą ponosić. Umowa o pracę wiąże się nie tylko z większą stabilnością zatrudnia, czy z większymi prawami pracownika, ale także z większymi kosztami – koniecznością szkolenia, zapłacenia za badania lekarskie czy za szkolenie podstawowe z BHP. Dla niektórych pracodawców takie koszta są tak duże, że decydują się na zatrudnianie swoich pracowników w oparciu o umowy śmieciowe, czyli właśnie umowy cywilnoprawne. Dwiema najczęściej dzisiaj stosowanymi są umowa o dzieło oraz umowa zlecenie.
Umowy cywilnoprawne – jak je ugryźć?
Przede wszystkim w umowach cywilnoprawnych należy zauważyć, że nie opierają się o stosunek prac, a więc do ich zawierania oraz wszelkie związane z nimi ustalenia reguluje nie prawo pracy, a kodeks cywilny. W obu umowach nie ma mowy o takich pojęciach jak zatrudnienie, stanowisko pracy, stosunek pracy, pracownik, pracodawca. Jeśli w zapisach umowy znajdą się takie punkty, jak miejsce, czas wykonania powierzonych zadań, zadania, wynagrodzenie, jakie jest naliczone za wykonanie swoich zadań oraz jest wskazana osoba nadzorująca, nie może być to objecie umową cywilnoprawną, a jedynie umową o pracę. Umowa cywilnoprawna zawierana jest również wtedy, kiedy firmie nie zależy na zatrudnieniu pracownika, a jedynie na wyegzekwowaniu wykonania konkretnych zadań.
Co powinno się znaleźć w zapisach umowy zlecenia?
Chociaż umowa zlecenia nie reguluje stosunku pracy, to również musi posiadać odpowiednie zapisy, które będą regulowały zaistniałą sytuację. W umowie jedna ze stron, a więc zleceniobiorca, obliguje się do wykonania konkretnych zadań oraz czynności w ramach określonej organizacji. W umowie ujęty jest również ich zakres, a także obiecane wynagrodzenie. Zlecenie, jakiego podejmuje się zleceniobiorca, nie może być wykonane przez osoby trzecie, chociaż sam nie odpowiada w całości za efekt wykonanego zlecenia.
Co powinno się znaleźć w umowie o dzieło?
Drugą z powszechnie stosowanych dzisiaj przez pracodawców umów jest umowa o dzieło. W jej przypadku zleceniobiorca decyduje się na wykonanie konkretnego dzieła, jakie jest mu zlecone. Co ważne, w zapisach umowy musi być dokładnie określony przedmiot umowy, a więc rzeczone „dzieło”. W przypadku takiej umowy zleceniobiorca jest całkowicie odpowiedzialny za efekt końcowy swojej pracy, za którą ma otrzymać wynagrodzenie, o jakim mowa w zapisach umowy. Podmiot umowy ma możliwość przekazanie jej wykonania komuś innemu, chyba, że z zapisów umowy wynika jasno, że praca ma zostać wykonana osobiście.
